هفته سیزدهم بارداری یعنی در هفته پایانی از سه ماهه اول بارداری هستید. تقریبا به شرایط بارداری عادت کرده اید و بدنتان نیز درحال تطابق با موقعیت جدید خود است. در این میان، فرزندتان به آرامی درون کیسه آمنیوتیک شناور است. همچنانکه او رشد می کند، کیسه آمنیوتیک نیز فضای بیشتری برای کشش و ضربه زدن به او می دهد. مایع آمنیوتیک در برابر ضربه ها و تکان های جنین مانند یک ضربه گیر عمل می کند، از این رو شما چیزی حس نمی کنید. میانگین قد جنین از سر تا انتهای لگن در هفته 13، 7/14 سانتی متر و میانگین وزن او 23 گرم می باشد. مغز او نیز به سرعت در حال رشد است.
وضعیت جنین در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری ، رشد بیشتر مغز به تدریج به جنین توانایی بیشتری در واکنش نشان دادن و حرکت کردن می دهد. مغز فرزندتان به سرعت در حال رشد است. نیم کره راست و چپ مغز شروع به اتصال می کنند. هر نیم کره کنترل نیمه مخالف بدن را در دست دارد، بنابراین سمت راست مغز کنترل عضلات چپ بدن و نیم کره چپ کنترل عضلات راست بدن را به عهده دارد. انگشت های پای جنین در هفته 13 بارداری از هم جدا و طول همه آنها یکسان است. مفصل مچ پا به قدر کافی رشد کرده و قادر به تحرک است، اما احتمالاً هنوز شما نمی توانید حرکات او را حس کنید.حجم مایع آمنیوتیک در هفتمین هفته تنها یک میلی لیتر بوده، اما در این مرحله از بارداری به 25 میلی لیتر رسیده است و تقریباً تا شش هفته آینده به حدود 60 میلی لیتر خواهد رسید. مایع آمنیوتیک تا هفته 32 بارداری مدام افزایش یافته و سپس تا هفته 37 بارداری ثابت می ماند و پس از آن از تا حدود 8 درصد در هر هفته کاسته می شود. تا پایان این هفته طول بدن جنین 7/4 سانتی متر و وزن او 23 گرم خواهد بود.
وضعیت مادر در هفته سیزدهم بارداری
اکنون که در انتهای سه ماهه اول هستید و آزمایش سونوگرافی تاریخ زایمان را مشخص کرده است، شاید مایل باشید خبر بارداری خود را با دایره گسترده تری از اطرافیان خود در میان بگذارید. می توانید با اعتماد به نفس این کار را انجام دهید، چون دیگر می دانید با شروع هفته 13 بارداری خطر سقط جنین به یک درصد کاهش یافته است. همچنین اگر شکم شما تا این زمان برآمده نشده باشد تا چند هفته دیگر خود را نشان خواهد داد، پس پنهان کردن بارداریتان کار دشواری خواهد بود.
اگر تا سیزدهمین هفته بارداری گاها دچار لکه بینی هایی بوده اید که هربار سبب دلهره شما می شده اند، از پایان سه ماهه اول بارداری به بعد سطح هورمون hCG و پروژسترون به حدی خواهد رسید که می تواند از لایه داخلی رحم و یا همان اندومتر به گونه ای حمایت کند که احتمال لک بینی بسیار کاهش یابد.
باور کلی بر این است که نوسانات سریع هورمون ها در مراحل اولیه بارداری برای برقراری و حفظ حاملگی ضروری هستند. تا این مرحله بارداری شما به خوبی پابرجا شده و اندام های اصلی داخلی و سیستم نگهدارنده جنین، بطور کامل شکل گرفته اند، بنابراین مقدار ترشح هورمون ها نیز تعدیل می شود. اگر تا این مرحله حالت تهوع و استفراغ فروکش نکرده است نگران نباشید چون برای برخی مادران تا سه ماهه دوم بارداری هم ادامه پیدا می کند. اگر از شدت تهوع خود نگرانید، نزد پزشک بروید.
اگر حالتان بهتر شده است می تواند زمان مناسبی برای شروع یک ورزش جدید باشد. اگر اخیرا ورزش شنا را امتحان نکرده‌اید، ببینید چرا برخی متخصصین به آن بهترین ورزش بارداری می‌گویند. یوگا یک ورزش سبک دیگر است که می‌تواند حالتان را بهتر کند. یک کلاس یوگا برای بارداری پیدا کنید. لازم است به یاد داشته باشید که انجام هرگونه ورزشی در دوران بارداری فقط با اجازه پزشک امکان پذیر است.
پیشنهاد میکنیم مطلب “دوران بارداری” را نیز مطالعه نمائید.
کمر درد در هفته سیزدهم بارداری
کمر دردر در بارداری بسیار شایع بوده و علت اصلی آن تغییرات هورمونی و افزایش هورمون ریلکسین است. اگر به ورزش کردن عادت نداشته باشید نیز احتمالا بیشتر دچار درد کمر و لگن در بارداری خواهید شد.
این نکته اولین و مهم‌ترین چیزی است که هنگام پرداختن به کمر درد، باید به آن توجه شود. “حالت نامناسب بدن”، نه تنها شما را دچار درد گردن و کمر می‌کند، بلکه تنفس، سلامت مفاصل، قفسه سینه و گردش خون را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و به پاهایی کوفته و خستگی شدید منجر می‌شود. حالت نامناسب بدن، یعنی این‌که بدن شما به روشی که باید “راست قامت” نیست و برخی از ماهیچه‌ها بیش از حد کشیده و بعضی بسیار شُل و آرام‌ند. در واقع توازنی وجود ندارد.
در هفته سیزدهم بارداری و زمانی‌که به دنبال راهی برای درمان کمر درد هستید، بعد از حالت بدنی، تمرینات ورزشی در مقام دوم قرار دارد. به این ترتیب ماهیچه‌ها توازن و کش‌سانی خود را حفظ می‌کنند و کاملاً از ستون فقرات حمایت می‌کنند. ماهیچه‌های شکمی قوی، برای پشتیبانی بیشتر از کمرتان و ایجاد توازن بدنی بسیار تاثیر گذار هستند. در نتیجه احساس سبکی در ستون فقرات حاصل شده و تنگی نفس نیز کاهش می‌یابد. ورزش فواید بسیار خوبی دارد و واقعاً جای تاسف دارد که ما کمتر به آن می پردازیم. و به جای آن به درمان های جایگزین و داروها گرایش داریم.
اندازه شکم در هفته سیزدهم بارداری
همواره شکم برجسته مهم ترین مشخصه مادران باردار محسوب می شود. هرچند از همان ابتدای بارداری جنین در درون رحم رشد کردن و متعاقب آن رحم و شکم مادر شروع به رشد خواهند کرد اما معمولا با ورود به سه ماهه دوم و خروج رحم از درون لگن، شما می توانید این افزایش سایز و رشد جنین را از روی شکمتان مشاهده کنید. درواقع اگر اضافه وزن نداشته باشید انتظار نداریم که اندازه شکم در هفته سیزدهم بارداری بزرگ و برجسته باشد زیرا در پایان هفته 20 حاملگی بالاترین نقطه رحم به ناف مادر می رسد و از آن به بعد، به تدریج شکم برجسته شما نمایان خواهد شد. بنابراین اگر هنوز شکمتان برجسته نشده نگران نباشید، درصورتی که رشد و تکامل جنین در سونوگرافی خوب است خیالتان راحت باشد که همه چیز مرتب است!
درد زیر شکم در هفته سیزدهم بارداری
از هفته دوازده بارداری به بعد، رحم به اندازه کافی رشد کرده است و به درون شکم وارد شده است (قبلا، تنها در ناحیه لگن قرار داشت). بنابراین علاوه بر تمام علل درد شکمی طبیعی در طول سه ماهه اول، یک مادر باردار در حال حاضر شروع به تجربه درد و ناراحتی ناشی از فشردگی اندام های شکمی در رحم می کند، همراه با افزایش تدریجی در وزن که لگن باید از آن حمایت کند. در بین علل بی ضرر دردهای شکمی که در سه ماهه دوم بارداری شروع می شود، یک مورد بسیار شایع است که انقباضات براکتون هیکس یا انقباضات تمرینی رحم نام دارد.
انقباضات براکستون هیکس انقباضات بی ضرر رحمی هستند که معمولاً از سه ماهه دوم بارداری (در برخی از مادران بارداری که در آخر سه ماهه اول هستند) آغاز شده و به نوعی حرکات تمرینی رحم جهت آماده شدن برای زایمان محسوب می شوند. این انقباضات، کوتاه مدت، با فواصل نامنظم و فرکانس پایین هستند و ریسک زایمان زودرس را افزایش نمی دهند. به طور کلی، تغییر موقعیت و استراحت کافی است تا آن ها ناپدید شوند. کم آبی می تواند این نوع انقباض را تحریک کند و به همین دلیل است که اغلب پزشکان نوشیدن آب بیشتر را برای کاهش درد ناشی از آنها توصیه می کنند.
توصیه‌های غذایی هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری چه بخوریم
کالری مورد نیاز برحسب میزان فعالیت فیزیکی شما در هفته 13 بارداری روزانه حدود 2100 تا 2500 کالری می باشد. اگر می پرسید در هفته 13 بارداری چی بخوریم؟ سعی کنید میان وعده های سبکی داشته باشید و از خوراکی های مقوی استفاده کنید. بطور مثال، یک عدد موز تقریباً 100 کالری، یک مشت آجیل حدود 170 کالری دارد. برای یک میان وعده سبک 200 کالری، می توانید دو تکه نان سبوس دار با مقدار کمی کره و مربا؛ یک کاسه کوچک فرنی با شیر کم چرب؛ یا یک ظرف کوچک سوپ با تکه ای نان و کره میل کنید. البته اگر به طور منظم ورزش می کنید، می توانید مقدار مصرف کالری را افزایش دهید، بدون آنکه وزن اضافه کنید. بعلاوه برای جلوگیری از بروز عوارض ناشی از بارداری همانند یبوست، مواد غذایی حاوی فیبر همانند هندوانه، کاهو و … را در وعده های غذایی روزانه خود بگنجانید.
باید ها و نباید های هفته سیزدهم بارداری
هفته سیزده بارداری زمان بسیار مناسبی برای ادامه برنامه ورزشی است، پیش از آنکه آنقدر سنگین شوید که نتوانید به راحتی و با لذت فعالیت کنید، از این فرصت استفاده کنید. بدانید که ورزش کردن مانع از چاقی شما در طی بارداری می شود.
در کنار تشویق برای ادامه ورزش باید از انجام برخی حرکات خطرناک پرهیز کنید. از هرگونه فعالیتی که باعث افتادن، فعالیتی که نیاز به تعادل بالا و حرکت سریع داشته باشد، بخصوص ورزش هایی که نیاز به خوابیدن به پشت به مدت طولانی و یا چرخش بالاتنه دارند، اجتناب کنید. مرکز ثقل شما دچار تغییراتی شده که احتمال افتادن و بی تعادلی شما را افزایش داده و برای سلامت شما و جنین تان خطرناک خواهد بود.
بهتر است از فعالیت های زیر اجتناب شود:
- ورزش شدید در ارتفاعات بلند
- غواصی و شیرجه در آب
- دوچرخه سواری در کوهستان یا جاده
- سنگ نوردی
- اسکی، اسنوبورد و اسکی روی آب
- اسکیت و یا هاکی روی یخ
- اسب سواری
- پرش بانجی!
ورزش هایی که بوسیله راکت انجام می شوند مانند تنیس و بدمینتون را محدود کنید، چراکه حرکات سریع و چرخشی آن تعادل ضعیف شما را تحت تاثیر قرار داده و خطر افتادن را افزایش می دهند.
اگر از خستگی و بی حالی بارداری رنج می برید، سعی کنید مصرف غذاهای سرشار از آهن را بیشتر کنید. از مواد زیر استفاده کنید:
- سبزیجات برگ دار سبز تیره
- گوشت قرمز
- غلات سبوس دار
- حبوبات
- آب آلو
ویتامین C به جذب بیشتر آهن کمک می کند، بنابراین سعی کنید همراه با غذا آب پرتقال تازه بنوشید و مصرف قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار را کاهش دهید زیرا کافئین مانع جذب آهن می شود.
یکی از معضلات مادران در این دوران شگفت انگیز روش های خوابیدن است. گرچه هنوز جنین شما کوچک بوده و در درون لگن قرار دارد اما لازم است که درمورد روش های درست خوابیدن در سه ماهه اول بارداری اطلاعات کافی داشته باشید.
